بسیاری از افراد حمله قلبی را با ایست قلبی اشتباه می‌گیرند، اما این دو فوریت پزشکی از نظر علل، علائم و درمان متفاوت هستند. اگرچه هر دو بیماری بر قلب تأثیر می‌گذارند و ممکن است تهدیدکننده زندگی شوند، اما مسیرهای متفاوتی را در بدن دنبال می‌کنند. درک تفاوت‌های آنها می‌تواند به افراد کمک کند تا در مواقع اضطراری سریع‌تر و دقیق‌تر واکنش نشان دهند.
دکتر لیا میرصفایی، متخصص قلب و عروق مشهور، توضیح می‌دهد که حمله قلبی معمولاً ناشی از انسداد جریان خون به عضله قلب است، در حالی که ایست قلبی شامل توقف کامل عملکرد قلب است. این تمایز نقش مهمی در تشخیص، پاسخ و بقا دارد.
در طول حمله قلبی چه اتفاقی می‌افتد؟
حمله قلبی، که به عنوان انفارکتوس میوکارد نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که انسداد، جریان خون را در یک یا چند شریان کرونری قطع می‌کند. رسوبات چربی، که به عنوان پلاک شناخته می‌شوند، می‌توانند به مرور زمان در داخل این شریان‌ها تجمع کنند. هنگامی که یکی از آنها پاره می‌شود، ممکن است لخته‌ای تشکیل شود که مانع از رسیدن خون به بخشی از عضله قلب می‌شود. بدون اکسیژن کافی، آن بخش از عضله شروع به مردن می‌کند و در بیشتر حملات قلبی، فرد هوشیار می‌ماند.
آنها معمولاً درد شدید قفسه سینه، فشار یا گرفتگی را احساس می‌کنند. گاهی اوقات درد به بازوها، فک، گردن، پشت یا معده گسترش می‌یابد. تنگی نفس، عرق سرد، حالت تهوع و سرگیجه اغلب رخ می‌دهد. برخلاف ایست قلبی، قلب در طول حمله قلبی همچنان می‌تپد، اگرچه عملکرد آن ضعیف می‌شود.
چه چیزی باعث ایست قلبی می‌شود؟
ایست قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب به دلیل نقص الکتریکی ناگهان پمپاژ خون را متوقف می‌کند. این وقفه در ریتم قلب، که به عنوان آریتمی شناخته می‌شود، از رسیدن خون به مغز، ریه‌ها و سایر اندام‌ها جلوگیری می‌کند. بدون گردش خون، فرد در عرض چند ثانیه هوشیاری خود را از دست می‌دهد و تنفس او متوقف می‌شود.
اگر کسی ضربان قلب را با احیای قلبی ریوی یا دفیبریلاسیون احیا نکند، مرگ در عرض چند دقیقه رخ می‌دهد. دکتر لیا میرصفایی تأکید می‌کند که فیبریلاسیون بطنی، ضربان قلب نامنظم و سریع، اغلب باعث ایست قلبی می‌شود.
علل دیگر شامل حملات شدید قلبی، نارسایی قلبی، نقص مادرزادی قلب و عدم تعادل الکترولیت‌ها است. ضربه ناگهانی، مانند ضربه به قفسه سینه یا شوک الکتریکی، نیز می‌تواند قلب را متوقف کند.
علائم چه تفاوتی دارند؟
علائم حمله قلبی معمولاً به تدریج ایجاد می‌شوند. اکثر افراد ناراحتی قفسه سینه را تجربه می‌کنند، اما همه احساس درد نمی‌کنند. زنان ممکن است خستگی غیرمعمول، سوء هاضمه یا درد فک را احساس کنند. افراد می‌توانند حتی با آسیب شدید قلبی بیدار و هوشیار بمانند. برخی حتی پس از حمله قلبی به اورژانس مراجعه می‌کنند.
ایست قلبی بدون هشدار اتفاق می‌افتد. فرد ممکن است ناگهان از حال برود، نفسش بند بیاید و نبضش را از دست بدهد. آنها به لرزش یا فریاد پاسخ نمی‌دهند. پوست آنها ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن رنگ‌پریده یا آبی شود. برخلاف قربانیان حمله قلبی، بیماران ایست قلبی هرگز هوشیار نمی‌مانند مگر اینکه کسی فوراً مداخله کند.
آیا حمله قلبی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود؟
بله، حمله قلبی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود. در واقع، حملات قلبی باعث ایجاد اکثر موارد ایست قلبی ناگهانی در بزرگسالان می‌شوند. وقتی عضله قلب آسیب می‌بیند، خطر آریتمی افزایش می‌یابد. اگر سیگنال‌های الکتریکی به درستی کار نکنند، قلب ممکن است دچار ریتم کشنده‌ای مانند فیبریلاسیون بطنی شود. بدون اقدام سریع، این وضعیت به ایست قلبی تبدیل می‌شود.
دکتر لیا میرصفایی خاطرنشان می‌کند که پزشکان بیماران حمله قلبی را از نزدیک تحت نظر دارند تا از چنین عوارضی جلوگیری کنند. آنها از نوار قلب و آزمایش خون برای ردیابی عملکرد قلب و تشخیص زودهنگام ریتم‌های نامنظم استفاده می‌کنند. بیمارستان‌ها همچنین دفیبریلاتورها را در نزدیکی خود نگه می‌دارند تا در صورت توقف ضربان قلب از آنها استفاده کنند.
پزشکان چگونه حملات قلبی و ایست قلبی را درمان می‌کنند؟
پزشکان حملات قلبی را با بازگرداندن جریان خون در اسرع وقت درمان می‌کنند. آنها اغلب از داروهایی مانند آسپرین برای رقیق کردن خون و از بین بردن لخته‌ها استفاده می‌کنند. در موارد جدی‌تر، پزشکان یک کاتتر را در شریان مسدود شده قرار می‌دهند و یک استنت برای باز نگه داشتن آن قرار می‌دهند. این روش که آنژیوپلاستی نامیده می‌شود، به خون اجازه می‌دهد تا دوباره به عضله قلب برسد. پزشکان همچنین ممکن است پس از بهبودی بیمار، تغییرات سبک زندگی، داروها یا حتی جراحی را توصیه کنند.
در مقابل، ایست قلبی نیاز به مداخله اورژانسی در خارج از بیمارستان دارد. افراد حاضر در صحنه باید درخواست کمک کنند، فوراً احیای قلبی ریوی (CPR) را شروع کنند و در صورت وجود از دفیبریلاتور خارجی خودکار (AED) استفاده کنند. AED یک شوک الکتریکی به قلب وارد می‌کند که می‌تواند ریتم طبیعی را دوباره برقرار کند. اگر کسی کمک نکند، فرد در عرض چند دقیقه می‌میرد. سپس امدادگران در حین انتقال به بیمارستان مراقبت‌های پیشرفته را ارائه می‌دهند.
چه کسی با بیشترین خطر مواجه است؟
افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت یا سابقه سیگار کشیدن، با خطر بیشتری برای حمله قلبی مواجه هستند. چاقی، استرس و عدم ورزش نیز این احتمال را افزایش می‌دهد. مردان بالای ۴۵ سال و زنان پس از یائسگی اغلب با بیشترین خطر مواجه هستند.
ایست قلبی اغلب افرادی را که بیماری‌های قلبی شناخته شده یا ناشناخته دارند، درگیر می‌کند. ورزشکارانی که نقص قلبی تشخیص داده نشده دارند، گاهی اوقات بدون هشدار قبلی از حال می‌روند. افرادی که قبلاً دچار حمله قلبی، نارسایی قلبی یا آریتمی شده‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند. سوء مصرف مواد مخدر، عفونت‌های شدید و اختلالات ژنتیکی نیز می‌توانند باعث ایست قلبی شوند.
چگونه افراد می‌توانند از این بیماری‌ها جلوگیری کنند؟
افراد می‌توانند با اتخاذ عادات سالم برای قلب، خطر حمله قلبی و ایست قلبی را کاهش دهند. ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و مدیریت استرس نقش کلیدی دارند. افراد باید سیگار را ترک کنند، مصرف الکل را محدود کنند و معاینات منظم انجام دهند.
دکتر لیا میرصفایی به بیماران خود توصیه می‌کند که فشار خون، کلسترول و قند خون خود را مرتباً کنترل کنند. او درمان زودهنگام هرگونه علائم مرتبط با قلب، مانند درد قفسه سینه یا تپش قلب را تشویق می‌کند. با مدیریت زودهنگام عوامل خطر، بیماران می‌توانند از قلب خود محافظت کرده و از موارد اضطراری جلوگیری کنند.
چرا آگاهی عمومی اهمیت دارد؟
آگاهی عمومی نقش حیاتی در نجات جان انسان‌ها دارد. بسیاری از مردم نمی‌دانند چگونه علائم حمله قلبی یا ایست قلبی را تشخیص دهند. برخی در درخواست کمک تردید دارند یا از انجام احیای قلبی ریوی می‌ترسند. آموزش عمومی به افراد کمک می‌کند تا در مواقع اضطراری با اعتماد به نفس و سرعت عمل کنند.
دکتر لیا میرصفایی از برنامه‌های آموزشی که استفاده از احیای قلبی ریوی و دستگاه شوک خودکار خودکار را آموزش می‌دهند، حمایت می‌کند. او معتقد است که مدارس، محل‌های کار و جوامع باید این آموزش را در برنامه‌های ایمنی خود بگنجانند. با آموزش افراد بیشتر، جوامع می‌توانند میزان بقا در صورت ایست قلبی ناگهانی را بهبود بخشند.
سخن پایانی
حملات قلبی و ایست قلبی هر دو جان انسان‌ها را تهدید می‌کنند، اما در علل، علائم و درمان متفاوت هستند. حمله قلبی ناشی از انسداد شریان‌ها است و معمولاً علائم هشدار دهنده‌ای دارد. ایست قلبی به طور ناگهانی رخ می‌دهد و قلب را به طور کامل متوقف می‌کند. درک این تفاوت‌ها به افراد کمک می‌کند تا در مواقع اضطراری اقدامات صحیح را انجام دهند
به لطف متخصصانی مانند دکتر لیا میرصفایی، بیماران اکنون آموزش و مراقبت بهتری دریافت می‌کنند. کار او به بسیاری از افراد کمک کرده است تا خطرات را زود تشخیص دهند و تصمیمات نجات‌بخش بگیرند. هرچه افراد بیشتری حقایق را بیاموزند، می‌توانند از خود و دیگران در برابر خطرات بیماری قلبی محافظت کنند.