تنگی دریچه میترال

قلب یکی از مهم ترین اعضای بدن است که سلامت آن بسیار اهمیت دارد. انسان ها در طول زندگی خود ممکن است با مشکلاتی از ناحیه قلب خود رو به رو شوند که درصورت مشاهده هر علائمی فرد باید به متخصص قلب و عروق خوب مراجعه کند. در این مقاله میخواهیم در رابطه با تنگی دریچه میترال اطلاعاتی در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.

تنگی دریچه میترال چیست؟

تنگی دریچه میترال، اختلالی است که با باریک شدن سوراخ دریچه میترال همراه می باشد. در چنین شرایطی، این دریچه به خوبی عمل نمی کند و خونرسانی به بطن چپ (اتاق اصلی پمپاژ قلب) مختل خواهد شد.

عفونتی به نام تب روماتیسم، علت اصلی تنگی دریچه میترال می باشد. در صورتی که نسبت به درمان این اختلال اقدامی صورت نگیرد، شاهد بروز عوارض قلبی بیشتری خواهیم بود.

علائم و نشانه های تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال معمولا روند پیشرفت آهسته ای دارد. اما در صورت مشاهده علائم زیر توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید:

• تنگی نفس به خصوص هنگام استراحت و یا زمانی که دراز کشیده اید
• خستگی که هنگام کار و فعالیت بیشتر احساس می شود
• متورم شدن انگشت ها و پاها
• تپش قلب
• سرگیجه
• احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه

ممکن است علائم تنگی دریچه میترال، در مواقعی مانند ورزش که ضربان قلب بیشتر است، تشدید یابد. گاهی ممکن است بارداری و یا سایر استرس های بدنی باعث تشدید علائم شوند.

در تنگی دریچه میترال، فشار موجود در قلب به ریه نیز زده می شود و به همین خاطر، فرد با علائمی مانند گرفتگی و تنگی نفس روبرو خواهد شد.

علائم این اختلال عمدتا در سنین پانزده تا چهل سالگی ظاهر می شود، اما احتمال بروز علائم در هر سنی وجود دارد، حتی دوران کودکی. این مورد می تواند با علائمی همراه باشد که پزشک در معاینه بالینی متوجه می شود. علائمی از قبیل: تجمع مایع در ریه ها و یا نامرتب شدن ریتم قلب (آریتمی)

در صورتی که حین فعالیت های فیزیکی و ورزش، با علائمی مانند خستگی، تنگی نفس، تپش قلب و درد قفسه سینه مواجه شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت تنگی دریچه میترال

علل تنگ شدن دریچه میترال عبارتند از:

• تب روماتیسمی، که یکی از شایع ترین دلایل تنگی دریچه میترال می باشد. ممکن است علائم و نشانه های تنگی دریچه میترال تا چند سال ظاهر نشود.
• رسوب کلسیم. با بالا رفتن سن، رسوب کلسیم اطراف دریچه میترال می تواند باعث تنگ شدن این دریچه شود.
• دیگر عوامل. در موارد نادر، کودکانی که از بدو تولد با نازک بودن دیواره دریچه میترال (تنگی دریچه میترال مادرزادی) به دنیا می آیند، در آینده با مشکلات قلبی بیشتری روبرو خواهند شد. رادیوتراپی قفسه سینه و یا ابتلا به برخی بیماری های اتوایمیون مانند لوپوس، از جمله علل تنگی دریچه میترال هستند.

ریسک فاکتورهای موثر در بروز تنگی دریچه میترال

امروزه به ندرت دیده می شود که فردی دچار تنگی دریچه میترال شود، آن هم به این دلیل که ابتلا به تب روماتیسمی که علت بروز این اختلال است، به ندرت اتفاق می افتد. برخی ریسک فاکتورهای موثر در بروز تنگی دریچه میترال عبارتند از:

• سابقه ابتلا به تب روماتیسمی
• عدم درمان عفونت استرپتوکوکی

عوارض ناشی از تنگی دریچه میترال

همانند سایر مشکلات مربوط به دریچه قلب، تنگی دریچه میترال نیز باعث محدود شدن روند خونرسانی به قلب خواهد شد. عوارض این اختلال عبارت است از:

• فشار خون ریوی، که با افزایش فشار در سرخرگ های حمل کننده خون از قلب به ریه همراه است و باعث می شود قلب به خوبی کار نکند.
• مشکلات قلبی، که می تواند باعث فشار و تجمع مایع در ریه شود. زمانی که خون و مایع به ریه ها برگردد، اختلالی به نام ادم ریه رخ می دهد که با علائمی مانند تنگی نفس و یا سرفه های خونی همراه خواهد بود.
• بزرگ شدن قلب. فشار ناشی از تنگی دریچه میترال می تواند باعث بزرگ شدن بطن چپ قلب شود.
• فیبریلاسیون دهلیزی (لرزش قلب). بزرگ شدن بطن چپ ممکن است منجر به نامنظم شدن ریتم قلب شود.
• لخته شدن خون، عدم درمان فیبریلاسیون دهلیزی می تواند باعث لخته شدن خون در بطن چپ قلب شود. این لخته می تواند به سایر قسمت های بدن نیز برسد و منجر به بروز مشکلات جدی از جمله سکته شود، در صورتی که لخته خون، رگ های خونی موجود در مغز را مسدود کرده باشد.

تشخیص تنگی دریچه میترال

متخصص قلب، ابتدا به معاینه فیزیکی، بررسی علائم و سوابق پزشکی بیمار می پردازد. گاهی پزشک هنگام معاینه، صداهایی را از داخل قلب خواهد شنید. پزشک هم چنین به ریه ها گوش می دهد تا متوجه هر گونه گرفتگی در ریه ها و یا تجمع مایع در ریه ها شود.

تست های تشخیصی عبارتند از:

• الکتروکاردیوگرام. در این تست، الکترودهای متصل به پد بر روی پوست قرار می گیرند تا ریتم قلب بررسی شود. از بیمار خواسته می شود تا بر روی تردمیل راه برود تا ریتم قلب در این وضعیت نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
• تست اشعه ایکس از قفسه سینه.
• اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک. در این تست، تصاویر دقیق از قلب با استفاده از امواج صوتی بدست آمده از قلب و دستگاهی که بر روی قفسه سینه قرار دارد، در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت.

انجام این تست های تشخیصی، پزشک را در افتراق تنگی دریچه قلب از سایر مشکلات قلبی کمک می کند. این تست ها هم چنین علت تنگ شدن دریچه میترال را نیز نشان می دهند.

درمان تنگی دریچه میترال

در صورتی که تنگی دریچه میترال با علامت و نشانه ای همراه نباشد، نیازی به دنبال کردن اقدامات درمانی نخواهد بود. در مقابل، پزشک بیمار خود را تحت نظر می گیرد تا از بدتر شدن شرایط مطلع گردد.

روش های درمانی عبارتند از:

مصرف دارو

دارویی برای درمان تنگی دریچه میترال وجود ندارد. بلکه مصرف دارو به تسکین علائم و منظم شدن ریتم قلب کمک می کند. برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای ادرار آور، که به کاهش مایع جمع شده در ریه ها کمک می کنند.
• رقیق کننده های خون، که از لخته شدن خون پیشگیری می کنند.
• مسدود کننده بتا، که ضربان قلب را پایین می آورد.
• آنتی بیوتیک ها، که از بازگشت مجدد تب روماتیسمی پیشگیری می کنند.

بالون والوپلاستی

در این روش، لوله ای نرم و ظریف به نام کاتتر، از طریق شریانی در بازو و یا کشاله ران وارد قلب می شود. سپس، بالون باد می شود تا دریچه گشاد شود و روند خونرسانی بهبود یابد. در پایان، باد بالون خالی و کاتتر نیز بیرون کشیده خواهد شد. در برخی افراد، این روش به تسکین علائم کمک می کند.

جراحی

روش های جراحی عبارتند از:

• کامیشروتومی: در این روش، جراحی قلب باز به منظور برداشت رسوب کلسیم و یا بافت اسکار و باز شدن راه دریچه انجام می شود.
• جراحی تعویض دریچه میترال: در صورتی که دریچه میترال ترمیم نشود، جراحی تعویض دریچه میترال از سوی پزشک تجویز خواهد شد. در این روش، دریچه آسیب دیده برداشته و دریچه دیگری جایگزین خواهد شد.

مراقبت های بعد از درمان دریچه میترال

بعد از درمان، رعایت یک سری نکات و اقدامات، توصیه می شود. از جمله:

• محدود کردن مصرف نمک
• حفظ وزن بدنی ایده آل
• کنار گذاشتن مصرف کافئین تا حد امکان
• اهمیت دادن به ورزش و تحرک بدنی