ضخیم شدن دیواره قلب از علائم تا درمان
ضخیم شدن دیواره قلب به معنای افزایش ضخامت دیواره قلب است. این اتفاق معمولا به علت مشکلاتی مانند افزایش ضربان قلب ناشی از ورزش شدید، فشار خون بالا، شرایط تنفسی ضعیف،افزایش بار قلبی، اختلالات شیمیایی در بدن و یا بیماری های پیشرونده مانند نارسایی قلبی و بعضی بیماری های دیگر است. با ما در این مقاله همراه باشید تا به بررسی کامل این اختلال و راه های تشخیص و درمان آن بپردازیم.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) چیست؟
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) وضعیتی است که در آن دیواره های قلب به طور غیر طبیعی ضخیم می شوند و در نتیجه قلب دیگر نمی تواند کار خود را به خوبی انجام دهد. در بیشتر موارد، علت ضخیم شدن دیواره قلب نوعی بیماری قلبی ژنتیکی یا ارثی است. اگرچه بیماران در بدو تولد به ندرت دچار ضخیم شدن می‌شوند، اما اغلب با وضعیت سلامتی متولد می‌شوند که موجب می شود قلب در طول زندگی‌شان به‌طور غیرعادی ضخیم شود. در شرایطی خاص این بیماری می تواند منجر به مرگ ناگهانی قلبی شود. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک را می توان در هر سنی تشخیص داد، اما به طور معمول علائم تا میانسالی ایجاد می شود.
به طور کلی، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک به ژنتیک مرتبط است و ژن های متعددی در بروز این بیماری دخیل هستند. اما نمیتوان گفت علت قطعی و همیشگی آن ژنتیک است.
علت ضخیم شدن دیواره قلب
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یک بیماری قلبی است که با افزایش ضخامت دیواره قلب و عضله قلبی همراه است. علت دقیق این بیماری هنوز شناخته نشده است اما معمولاً به دلیل عوامل ژنتیکی به وجود می آید. همچنین، برخی شرایط و بیماری‌ها نیز از جمله فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، ورزش‌های شدید، بیماری‌های تیروئید و مصرف بعضی داروها می‌توانند منجر به بروز کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک شوند،.
به طور کلی ضخیم شدن دیواره قلب ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از عوامل خطر عبارتند از:
- فشار خون بالا
- بیماری های قلبی عروق
- ژنتیک
- دیابت
- سابقه سیگار کشیدن
- چاقی و یا چربی اضافه در ناحیه شکم
- سن بالا
اگر فکر می کنید دیواره قلب شما ضخیم شده است، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا پس از تشخیص در صورت نیاز درمان لازم را برایتان تجویز کند.
علائم کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
ضخیم شدن دیواره قلب در بسیاری از موارد علائمی نشان نمی‌دهد و افرادی که در عین حال با آن مواجهند ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. با این حال ، گاهی این بیماری منجر به ایجاد علائمی مانند درد در قفسه سینه، خستگی بیش از حد، ضعف و نفس کوتاه شدن می‌شود.
در حالی که بسیاری از بیمارانی که به ضخیم شدن دیواره قلب مبتلا هستند هیچ علائمی را تجربه نمی کنند، اما برخی افراد ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:
- درد قفسه سینه، اغلب در حین فعالیت بدنی، به ویژه در هنگام فعالیت سریع یا بلند کردن اجسام سنگین
- تنگی نفس با فعالیت بدنی
- تورم در مچ پا، پا، ساق پا، شکم و وریدهای گردن
- تپش قلب
- آریتمی قلبی
- خستگی
- سرگیجه
- سبکی سر
- غش کردن
چگونه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک را تشخیص دهیم
برای تشخیص ضخیم شدن دیواره قلب، پزشک ممکن است از روش هایی مانند اکوکاردیوگرافی، آزمایش خون، مانیتورکاردیو تیست و یا آنژیوگرافی برای تصویربرداری دقیق قلب استفاده کند.
تشخیص اکوکاردیوگرام HCM
رایج ترین راه برای تشخیص ضخیم شدن دیواره قلب از طریق اکوکاردیوگرام است. اکو قلب که نوعی سونوگرافی قلب است یک تست تصویربرداری غیرتهاجمی و بدون درد است که از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب و دریچه‌های قلب برای تعیین میزان کارآمدی آنها استفاده می‌کند.
تشخیص HCM الکتروکاردیوگرام (ECG/EKG).
در برخی موارد، الکتروکاردیوگرام (ECG/EKG) می‌تواند ضخیم شدن غیرعادی عضله قلب و یا ریتم غیرطبیعی قلب را که ممکن است نشانه‌ای از HCM زمینه‌ای باشد، تشخیص دهد.
آزمایش ژنتیک
ضخیم شدن دیواره قلب معمولاً یک بیماری قلبی ارثی است و احتمال انتقال آن به نسل بعدی 50 درصد است. یکی از بستگانی که حامل جهش HCM هستند باید در طول زمان با مراجعه به پزشک و تصویربرداری غیرتهاجمی تحت نظر باشند تا هر گونه علائم ظریف ظاهر شدن کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک را تشخیص دهند. آزمایش ژنتیک با تهیه نمونه بزاق یا در صورت تمایل با آزمایش خون انجام می شود. در این آزمایش، نمونه گرفته شده برای پردازش به آزمایشگاه فرستاده می شود و نتایج آن در عرض سه تا چهار هفته مشخص می شود.
تست استرس تردمیل (اغلب همراه با اکوکاردیوگرافی)
این آزمایش پاسخ بیمار به فعالیت بدنی را بررسی می کند و اطلاعات ارزشمندی در مورد تغییرات علائم، ضربان قلب و فشار خون همراه با ورزش ارائه می دهد. برای ارزیابی ریتم غیرطبیعی قلب در طول ورزش، همیشه با نظارت مداوم EKG همراه است تا نشان دهد که چگونه قلب و دریچه ها به ورزش واکنش نشان می دهند.
مانیتورینگ هولتر
این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب را در طول زمان ثبت می کند که از 24 ساعت تا چند هفته متغیر است. این روش می تواند به تشخیص ریتم های غیر طبیعی قلب که ممکن است سبب ایجاد علائم ضخیم شدن دیواره قلب شود، کمک کند.
ام آر آی قلب
ام آر آی قلب نوعی تصویربرداری از قلب است که اطلاعات بیشتری را برای راهنمایی درمان و پیش آگهی ارائه می دهد. این روش علاوه بر شناسایی نشانه های HCM، به شناسایی برخی از بیماری های پرخطر برای ریتم‌های غیرطبیعی قلب کمک می‌کند.
نحوه درمان کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
برای درمان ضخیم شدن دیواره قلب، شما باید از پزشک خود مشاوره دریافت کنید و بسته به وضعیت شما و به علاوه علت ضخیم شدن دیواره قلب، درمان مناسب را دریافت کنید. این درمان ها ممکن است شامل مصرف دارو، تغییر در شیوه زندگی، تمرینات ورزشی و یا درمان بیماری اولیه شما باشد.
هدف هر درمانی تسکین علائم و محافظت از افرادی است که در معرض خطر بالای ریتم غیرطبیعی قلب هستند. درمان ممکن است شامل دارو درمانی یا جراحی شود.
داروها می توانند کارایی عضله قلب ضعیف شده را به حداکثر برسانند و معمولاً عبارتند از:
- مسدود کننده های بتا
- مسدود کننده های کانال کلسیم
- داروهای اضافی برای کمک به کارایی قلب
- داروهای ریتم قلب
- رقیق کننده های خون
اگر دارو به تنهایی برای درمان کامل اختلال ضخیم شدن دیواره قلب کافی نیست، بهترین متخصص قلب جراحی هایی را انجام می دهند که می توانند دیواره های قلب را نازک کنند.
