آنژیوپلاستی قلب چیست؟
آنژیوپلاستی قلب عملی است که توسط متخصص قلب و عروق یا جراح برای رفع انسداد یک یا چندین شریان که خون عضله قلب را تامین میکنند، استفاده میشود. بیمارانی که به آنژیوپلاستی نیاز دارند، ممکن است علائمی مانند درد و ناراحتی در قفسه سینه یا تنگی نفس را تجربه کنند. در این عمل، پزشک یا جراح از روشهایی مانند استفاده از بالن آنژیوپلاستی یا استنتگذاری در شریانهای قلبی برای گشودگی و بازسازی شراین استفاده میکند. این روشها بهبود جریان خون به عضله قلب شده و علائم تنگی و درد قفسه سینه را بهبود میبخشد. پس از آنژیوپلاستی، بیمار بهبود بسیار زیادی در علائم خود پیدا میکند و فعالیتهای روزمره خود را راحنتتر انجام میدهند.
چه افرادی میتوانند آنژیوپلاستی قلب انجام دهند؟
آنژیوپلاستی قلب برای این افراد مناسب است:
- افرادی که دچار آنژین قلبی (صدری) یا درد قفسه سینه به دلیل کاهش جریان خون به عضله قلبی هستند، جزو کسانی هستند که با توصیه پزشک متخصص قلب و عروق میتوانند این عمل را انجام دهند.
- تنگی نفس: افرادی که دچار تنگی نفس هستند نیز جزو گزینههای احتمالی آنژیوپلاستی قلب هستند. تنگی نفس میتواند ناشی از کاهش جریان خون به عضله قلب در حین فعالیت فیزیکی یا حتی هنگام استراحت رخ دهد.
- آسم قلبی: افرادی که دچار آسم قلبی و تنگی نفس شدید هستند. تنگی نفس شدید و ناگهانی، به دلیل کاهش ناگهانی جریان خون به عضله قلب اتفاق میافتد و به طور معمول با درد قفسه سینه همراه است.
- قلب فرد بیمار باید از نظر سلامت در شرایط مناسبی باشد.
- در صورتی که علائم ناشی از انسداد عروق، شدت بالایی داشته باشد.
- در صورتی که عوامل و شرایط پر خطری برای بیمار وجود نداشته باشد.
- محل گرفتگی عروق با روش آنژیوپلاستی قابل درمان باشد.
معیارهای دقیقتر برای تعیین نیاز به آنژیوپلاستی شامل اندازه و محل انسداد شریانها، سطح علائم بیمار و وضعیت عمومی بیمار است. تصمیم نهایی برای انجام آنژیوپلاستی قلب باید توسط متخصص قلب و عروق و با ارزیابی دقیق وضعیت بیمار گرفته میشود.
چه افرادی نمیتوانند آنژیوپلاستی قلب انجام دهند؟
ممکن است آنژیوپلاستی برای برخی از افراد مناسب نباشد، در پاراگراف بعدی در این مورد صحبت میکنیم.
انسداد شدید یا بلوک کامل شرایین: اگر شراین قلبی در حد زیادی دچار انسداد شده باشد، ممکن است آنژیوپلاستی قلب مناسب نباشد. در این موارد، ممکن است نیاز به روشهای جراحی دیگری مانند عمل بایپس شریانی (CABG) باشد.
وجود مشکلات ساختاری در شرایین: برخی از بیماران به دلایلی همچون مشکلات ساختاری در شراین قلبی، قادر به انجام آنژیوپلاستی نیستند.
مشکلات دیگر سلامتی: وجود مشکلات دیگر در سیستم قلب و عروق، ممکن است تاثیر منفی بر قابلیت انجام آنژیوپلاستی قلب داشته باشد. به طور کلی، بیمارانی که به طور کلی در وضعیت سلامتی ضعیفی قرار دارند، ممکن است برای آنژیوپلاستی قلب مناسب نباشند.
نکته مهم: تصمیم نهایی در مورد مناسب بودن آنژیوپلاستی برای هر بیمار، باید توسط متخصص قلب و عروق گرفته شود. پزشک با بررسی وضعیت و سابقه پزشکی، نتایج آزمایشها و سایر عوامل مرتبط، تصمیم مناسب درمانی را برای شما تعیین خواهد کرد.
مزیتهای آنژیوپلاستی قلب
آنژیوپلاستی قلب از مزیتهای زیر برخوردار است:
روش غیرتهاجمی: آنژیوپلاستی قلب به عنوان یک روش غیر تهاجمی در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که نیازی به جراحی باز قفسه سینه نیست و به جای آن، از راه عروق انسداد شرایین برطرف میشود. این مزیت موجب میشود زمان بستری کوتاهتر باشد و بیمار سریعتر به فعالیتهای روزمره خود برگرد.
کاهش خطر عوارض جراحی: آنژیوپلاستی قلب در مقایسه با روشهای جراحی قلبی باز، عوارض و خطراتی مانند عفونت، خونریزی و ترومبوز را کاهش میدهد. همچنین، بازدهی آنژیوپلاستی در بهبود عملکرد قلبی بالا است.
عدم نیاز به بیهوشی: آنژیوپلاستی قلب با استفاده از بیهوشی موضعی انجام میشود، این موضوع به معنای عدم نیاز به بیهوشی عمومی و جراحی تحت بیهوشی است که برای برخی از بیماران مزیت مهمی است.
بازگشت سریع به فعالیتهای روزمره: به دلیل غیر تهاجمی بودن آنژیوپلاستی قلب، بیماران در مدت زمان کوتاهی پس از جراحی قادر هستند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند.
مدت زمان آنژیوپلاستی قلب چقدر است؟ چه میزان باید بعد از آنژیوپلاستی قلب بستری شد؟
با توجه به میزان گرفتگی های رگ های قلب و بیماری های قلبی، ممکن است چیزی حدود 1 الی 3 ساعت زمان ببرد. اما میزان بستری ماندن در بیمارستان ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و فرد یک روز را در بیمارستان بماند.
انواع روش های آنژیوپلاستی قلب
متخصص قلب با توجه به نیاز بیمار و همچنین تبحر خود ممکن است هر یک از روش های زیر را برای آنژیوپلاستی قلب انجام دهد. در ادامه دکتر لیا میرصفایی متخصص قلب و عروق در تهران در خصوص هر یک از این روش ها توضیح خواهند داد.
آنژیوپلاستی قلب با بالون
با استفاده از یک سوند و بالون کوچک و باریک که به داخل رگ ها هدایت می شود، آنژیوپلاستی قلب با بالون شروع می شود. هنگامی که بالون در محل مورد نیاز خود قرار گرفت، با استفاده از جریان خون و تقویت آن شروع به باد شدن می کند.
آنژیوپلاستی قلب با استنت یا فنر
در این روش با استفاده از یک لوله کوچک، برای حمایت از قسمت داخلی شریان کرونر، عمل انجام می شود. یک بالون را درون شریان کرونز تنگ قرار می دهند. یک بار در بالون در رگ باد می شود و فنر به اندازه شریان باز می شود و آن را باز نگه می داد. سپس در حالی که استنت یا همان فنر ، بالون را در جای خود نگه داشته است، برداشته می شود. در هفته های آتی رگ ها با کمک استنت بهبود پیدا کرده و باز می شوند. استنت یا همان فنر بعد از باز کردن شریان های کرونر ، بعد از گذشت چند هفته جذب بدن می شود. زیرا از فلزی ساخته شده است که با بدن سازگاری دارد.برخی از این فنرها حاوی دارو هستند و به گونه ای طراحی شده اند که خطر انسداد مجدد رگ ها را کاهش دهد که در این خصوص متخصص قلب و عروق توضیحات لازم را بیان خواهند کرد و همچنین ایشان تصمیم می گیرند که این نوه فنر مناسب قلب فرد است یا خیر.
چه اقداماتی را باید قبل از آنژیوپلاستی قلب انجام داد؟
بیشتر افرادی که کاندید آنژیوپلاستی قلب می شوند باید آزمایشات معمول خون و الکتروکاردیوگرافی قلب را انجام دهند. این آزمایشات نیاز به مراجعه های متعدد و چند روز قبل از آنژیوپلاستی قلب دارد.
1.از 6 الی 8 ساعت قبل از جراحی آنژیوپلاستی قلب هیچ نوع خوراکی و نوشیدنی را نباید مصرف کنید.
2. در صورت داشتن سمعک آن را اطلاع دهید که جهت نیاز به استفاده به شما اعلام کنند.
3. استفاده از عینک در زمان جراحی و بعد از آن نیاز نیست.
4. در صورت مصرف دارو های ادرار آور، انسولین و یا وارفارین به متخصص قلب و عروق خود بیان کنید.
5. در صورت داشتن حساسیت به دارو و یا خوراکی ها قبل از رفتن به اتاق عمل حتما به متخصص بیهوشی و یا متخصص قلب خود بیان کنید.
مراقبت های بعد از جراحی آنژیوپلاستی قلب چیست؟
اگر سوند در ناحیه کشاله ران قرار گرفته باشد، در حالی که سرم کشاله ران در جای خود قرار دارد، باید بر روی تخت دراز بکشید بدون آن که پاهای خود را خم کنید. ممکن است از یک محافظ به منظور صاف نگه داشتن پای شما استفاده کنند. بعد از آن که سرم و سوند از ران پا جدا شد، باید حدود ساعت به حالت دراز کشیده و صاف بخوابید تا از خونریزی جلوگیری شود. بعد از گذشت دو ساعت از این حالت می توانید سر خود را بالش بالتر بیاورید.
چه زمانی بعد از آنژیوپلاستی قلب می توانید از تخت بلند شوید؟
ممکن است قبل از 6 ساعت و بعد از بررسی جای زخم شما، متخصص قلب و عروق اجازه بلند شدن را به شما بدهد.تا زمانی که سرم و سوند کشاله ران برداشته نشود و خونریزی ادامه داشته باشد، فقط باید مایعات بنوشید. به این دلیل که ممکن است حالت تهوع پیدا کنید. هنگامی می توانید غذا بخورید که متخصص قلب و عروق به بیمار اجازه این کار را بدهد.
ممکن است فرد به دلیل داشتن برخی از عوارض بعد از جراحی در بیمارستان بستری بماند. برخی از این عوارض عبارتند از :
- داشتن تب و یا علائم آن که باید در اسرع وقت به پرستار اعلام شود.
- درد قفسه سینه
- تورم
- درد در کشاله ران و پاها
اگر کشاله ران بعد از ترخیص شروع به خونریزی کرد با اورژانس تماس گرفته شده و فورا فرد دراز بکشد. سپس از یک پانسمان تمیز برای نگه داشتن محل زخم خونریزی استفاده شود.
اگر فنر در آنژیوپلاستی قلب استفاده شده باشد، متخصص قلب و عروق حتما دارو هایی را برای کاهش میزان خونریزی تجویز می نماید.
باید بعد از حدود یک هفته، فرد به فعالیت های عادی و منظم خود باز گردد.
آیا آنژیوپلاستی می تواند اختلال عروق کرونر را درمان کند؟
از این روش درمانی صرفا برای باز کردن شریان های مسدود می توان استفاده کرد. اما نمی توان اختلال عروق کرونر را درمان کرد.
با این حال با تغییر سبک زندگی مانند عدم کشیدن سیگار، حفظ رژیم غذایی سالم و داشتم برنامه ورزشی و استفاده از دارو های تجویز شده توسط متخصص قلب و عروق می توانید از بروز عوراض جدی بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری کرد.
نتیجهگیری
آنژیوپلاستی قلب یک روش درمانی است که برای مداوای انسدادهای شرایین قلبی استفاده میشود. این روش بهبود خونرسانی و اکسیژن به عضله یا ماهیچه قلب را بهبود میبخشد و عوارض مربوط به انسداد شرایین را کاهش میدهد. با انجام آنژیوپلاستی قلب، میتوان علائمی مانند درد قفسه سینه، ضیق نفس و خستگی را کاهش داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید. با این حال، ممکن است برخی از بیماران به دلایلی از جمله انسداد شدید یا بلوک کامل شراین، مشکلات ساختاری در شراین، مشکلات دیگر سلامتی نتوانند از آنژیوپلاستی قلب استفاده کنند. در کل، تصمیم مناسب برای انجام آنژیوپلاستی قلب باید توسط تیم پزشکی متخصص قلب و عروق گرفته شود.
سوالات متداول
